Finanse publiczne w praktyce

Szkolenie z zakresu finansów publicznych obejmuje omówienie zasad planowania, wydatkowania i kontroli środków publicznych. Uczestnicy poznają kluczowe regulacje prawne oraz dobre praktyki zarządzania budżetem w jednostkach sektora finansów publicznych. Program kładzie nacisk na praktyczne przykłady, które ułatwiają stosowanie przepisów w codziennej pracy.

Korzyści dla uczestników:

Usprawnienie współpracy z instytucjami nadzorującymi i kontrolnymi dzięki lepszej znajomości

Wzrost kompetencji w zakresie stosowania zasad gospodarowania środkami publicznymi, kontroli zarządczej i procedur wewnętrznych.

Umiejętność prawidłowego przygotowywania i weryfikacji dokumentacji budżetowej, w tym planów finansowych, sprawozdań i wniosków o zmiany w planie.

Poznanie najnowszych zmian w prawie i ich wpływu na funkcjonowanie jednostek sektora finansów publicznych.

Zwiększenie pewności w podejmowaniu decyzji finansowych zgodnie z obowiązującymi regulacjami i minimalizacja ryzyka naruszeń dyscypliny finansów publicznych.

Umiejętność właściwego interpretowania aktów wykonawczych, w tym rozporządzeń dotyczących klasyfikacji budżetowej, sprawozdawczości czy kontroli zarządczej.

Lepsze zrozumienie kluczowych przepisów ustawy o finansach publicznych oraz ich praktycznego zastosowania w codziennej pracy.

Program szkolenia:

I. Istota gospodarki finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych
1) Pojęcie gospodarki finansowej – ujęcie prawne a rachunkowe.
2) Zakres gospodarki finansowej w świetle ustawy o finansach publicznych
3) Podstawowe zasady gospodarki finansowej jednostek sektora finansów publicznych
– zasada jawności, gospodarności, celowości, rzetelności, terminowości,
– zakaz dokonywania wydatków bez planu finansowego i bez upoważnienia.
4) Rola kierownika jednostki oraz głównego księgowego w świetle przepisów prawa – zakres odpowiedzialności
5) Odpowiedzialność za naruszenie zasad gospodarki finansowej w świetle ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

II. Dochody budżetowe w jednostkach sektora finansów publicznych
1) Rodzaje dochodów budżetowych:
– dochody o charakterze cywilnoprawnym (np. czynsze, kary umowne, odsetki, odpłatne świadczenia usług),
– dochody o charakterze podatkowym (np. opłaty, podatki lokalne),
– dochody o charakterze publicznoprawnym (np. należności z decyzji administracyjnych).
2) Obowiązek ustalania, pobierania i odprowadzania dochodów
3) Różnice między należnością publicznoprawną a cywilnoprawną – skutki prawne i proceduralne
4) Obowiązki kierownika jednostki przy ustalaniu należności i zabezpieczaniu ich realizacji.
5) Odpowiedzialność prawna za zaniechanie ustalenia należności lub jej nienależne umorzenie.

III. Windykacja należności budżetowych
1) Obowiązek podjęcia działań windykacyjnych
2) Formy działań windykacyjnych:
– wezwanie do zapłaty,
– upomnienie
– tytuł wykonawczy – forma, tryb, skutki,
– egzekucja administracyjna i cywilna.
3) Dłużnik w upadłości lub likwidacji – postępowanie jednostki budżetowej w świetle Prawa upadłościowego
4) Przedawnienie należności – terminy i skutki prawne
5) Odpowiedzialność za zaniechanie działań windykacyjnych – przykłady orzecznictwa

IV. Czy z dochodów budżetowych jednostki budżetowe mogą realizować wydatki budżetowe?
1) Zasada rozdzielności dochodów i wydatków budżetowych
2) Niedozwolone formy dysponowania dochodami budżetowymi – przykłady naruszeń
3) Konsekwencje prawne takich działań – naruszenie dyscypliny finansów publicznych
4) Orzecznictwo Głównej Komisji Orzekającej w sprawach naruszenia dyscypliny finansów publicznych.

V. Naruszenia dyscypliny finansów publicznych w zakresie dochodów budżetowych
1) Zakres przedmiotowy odpowiedzialności
2) Przykładowe czyny naruszające dyscyplinę:
– zaniechanie ustalenia należności,
– pobranie dochodu w wysokości niższej niż należna,
– nieodprowadzenie dochodów na rachunek budżetu.
3) Przykłady orzeczeń

VI. Plan finansowy jednostki budżetowej
1) Prawne znaczenie planu finansowego
2) Zakres i elementy planu finansowego
3) Zmiany w planie finansowym – kto i w jakim trybie może ich dokonywać
4) Skutki przekroczenia planu – odpowiedzialność
5) Naruszenie dyscypliny finansów publicznych a zmiana planu bez upoważnienia (art. 11 u.o.n.d.f.p.).

VII. Należności w jednostkach budżetowych – błędy i nieprawidłowości
1) Typowe błędy w praktyce jednostek sektora finansów publicznych:
– brak decyzji ustalającej należność,
– przedawnienie roszczeń,
– umarzanie należności bez podstawy prawnej,
– brak monitorowania należności cywilnoprawnych
2) Odpowiedzialność kierownika jednostki i pracowników merytorycznych.
3) Przegląd orzecznictwa

VIII. Zasady zaciągania zobowiązań i realizacji wydatków budżetowych
1) Pojęcie zobowiązania i wydatku budżetowego w ujęciu prawnym
2) Warunki prawidłowego zaciągania zobowiązań:
– limit planu finansowego,
– właściwe umocowanie (pełnomocnictwo, upoważnienie),
– procedura zawierania umów (zgodność z ustawą PZP, KC).
3) Zakaz zaciągania zobowiązań bez upoważnienia lub ponad plan finansowy.
4) Realizacja wydatków w świetle art. 44 u.f.p.
5) Odpowiedzialność za przekroczenie planu lub brak podstawy prawnej wydatku.

IX. Naruszenia dyscypliny finansów publicznych w zakresie wydatków
1) Katalog czynów z art. 11–18 u.o.n.d.f.p.
2) Przykłady naruszeń:
– zaciągnięcie zobowiązania bez upoważnienia,
– wydatkowanie środków niezgodnie z przeznaczeniem,
– dokonanie wydatku bez planu finansowego
3) Przykłady orzeczeń
4) Sposoby zapobiegania naruszeniom (kontrola zarządcza, instrukcje wewnętrzne).

X. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
1) Zakres podmiotowy odpowiedzialności – kto odpowiada.
2) Postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny:
– rola rzecznika dyscypliny finansów publicznych,
– postępowanie przed komisjami orzekającymi,
– odwołanie, sądowa kontrola orzeczeń
3) Rodzaje kar i środki zaskarżenia
4) Odpowiedzialność karna, cywilna i służbowa w kontekście naruszeń finansowych.
5) Przykładowe orzeczenia i interpretacje