20 marca 1728 w “Boston Gazette" ukazało się ogłoszenie Caleb Phillippsa reklamujące “Naukę nowej metody szybkiego pisania". Pod ogłoszeniem znalazła się informacja, że osoby mieszkające w małych miasteczkach mogą ją opanować w tym samym stopniu jakby uczęszczali na kurs w samym Bostonie. Zupełnym novum był tutaj nie temat, ale sposób nauki – nauczyciel wysyłał lekcje pocztą! Od tego momentu datuje się początek nauki na odległość. W XXI wieku taki sposób zdobywania wiedzy sięga jednak do nowocześniejszych technik jakimi są komputer, Internet i specjalistyczne oprogramowanie służące do e-learningu – nowoczesnych metod nauki na odległość. W przypadku wielu instytucji, w tym wielu uczelni e-learning to nowoczesna forma promowania "studiowania", a nie pokutującego wciąż w niektórych ośrodkach, "uczenia".
Czym jest e-learning?
Pod pojęciem e-learning może kryć się kilka różniących się od siebie metod. Ich wspólną cechą jest udział w kursie, szkoleniu czy nawet studiach odbywających się z wykorzystaniem komputera bez fizycznej obecności w zbiorowej sali dydaktycznej czy klasie. Zdobywanie wiedzy może odbywać się on-line w dwóch trybach: synchronicznym lub asynchronicznym. Pierwszy oznacza równoczesną obecność nauczyciela czy też nawet innych studentów w wirtualnej klasie. Ta forma pozwala na wymianę doświadczeń i dyskusję z wykorzystaniem czatu lub połączeń głosowych. Co jednak najważniejsze umożliwia kontakt interpersonalny, którego e-learning generalnie jest pozbawiony. Tryb asynchroniczny wykorzystywany jest we wszelkiego rodzaju kursach, gdzie materiały dydaktyczne znajdują się na stronach www. W praktyce oznacza to, że uczestnicy zajęć mają dostęp do interaktywnego skryptu multimedialnego, z którego czerpią informacje w znacznie bardziej przystępny sposób niż z używanej dotychczas papierowej książki. Ma poza tym możliwość sprawdzenia stanu swojej wiedzy poprzez testy on-line, których zaletą jest błyskawiczna informacja o ich wynikach. Generalnie w zaawansowanych systemach metoda asynchroniczna służy do uczenia się, a synchroniczna do jej weryfikacji i uzupełniania wiadomości. Poza tym tryb asynchroniczny gwarantuje dostęp do szkoleń w każdym momencie, np. w celu powrotu do treści przedstawionych wcześniej lekcji. Tryb synchroniczny pozwala zaś na współpracę on-line przy tych zadaniach szkoleniowych, które bazują na pracy grupowej.
Wykorzystanie obydwu tych metod pozwala na uzyskanie dużej efektywności dydaktycznej, związanej ze strukturalizacją i organizacja materiału, jasnym określeniem celów dydaktycznych oraz możliwością planowania i śledzenia postępów przez uczestnika. Dzięki temu tempo przekazywania wiedzy i umiejętności jest znacznie większe, niż w kursach tradycyjnych. Czas spędzony przy kursie on-line przelicza się na odpowiedni kurs tradycyjny w stosunku 1:4!
Zalety edukacji on-line
Nowy sposób zdobywania wiedzy to jednak nie wszystko. Dlatego też za e-learningiem jako metodą doskonalenia czy też uczenia się, stoi system zarządzania szkoleniem. Dzięki niemu możliwa staje się bieżąca kontrola postępów w nauce, a także indywidualizacja toku szkolenia. Poprzez dynamiczne dostosowywanie treści "lekcji" do uczącego się, ma on możliwość przejścia kolejnej lekcji, przedłużenia nauki lub powtórki wybranych części szkolenia, w dogodnym dla siebie tempie.
Po stronie wirtualnych nauczycieli może stać system zarządzania materiałami edukacyjnymi. Raz przygotowane i sprawdzone szkolenie czy wykład mogą być zaprezentowane dowolnej liczbie uczących się, przy czym, nakłady na pozyskanie atrakcyjnej treści e-learningowej są ponoszone tylko raz. Daje to gwarancję przewidywalnej i powtarzalnej jakości z zachowaniem tego samego wysokiego poziomu nauczania. W przypadku szkoleń tradycyjnych, prowadzonych nawet przez najlepszego nauczyciela lub wykładowcę, nie ma takiej gwarancji. Jeśli nawet w proponowanym kursie wystąpiłyby słabe punkty, to osoby odpowiedzialne za przygotowywanie programów nauczania mają dostęp do pełnej dokumentacji i historii szkoleń, testów, itd., co pozwala im na ocenę skuteczności przygotowanego materiału i na podstawie uzyskanych wyników, dalsze jego doskonalenie.
Najważniejszą jednak korzyścią płynącą ze szkoleń on-line są oszczędności płynące dla ich uczestników. Zajęcia w trybie e-learningu są wielokrotnie tańsze od szkoleń tradycyjnych. Zyski w budżecie są odczuwalne zarówno w kosztach płaconych lub przypadających na uczestnika, jak i w kosztach dodatkowych związanych np. z dojazdem czy zakwaterowaniem na czas szkolenia. Dostępność szkoleń 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, 365 dni w roku pozwala niezwykle elastycznie dopasować harmonogram zajęć do możliwości czasowych uczestnika. To w połączeniu z atrakcyjniejszą ceną niż opłaty związane z zajęciami stacjonarnymi, owocuje wzrostem zainteresowania takim modelem nauczania.
Co ciekawe, poza wymienionymi wcześniej, wymiernymi aspektami, dochodzi jeszcze element socjologiczny. Korzystanie z e-learningu jest po prostu modne. Szkolenia on-line są "na czasie", osoby zdobywające w ten sposób wiedzę czują się i są postrzegane jako osoby nowoczesne, pozytywnie zorientowane we współczesnym świecie i nowych technologiach informatycznych.
Dlatego wydaje się, że taka forma szkoleń może być alternatywa do stacjonarnych studiów odbywających się w systemie zaocznym, gdzie i tak student większość pracy musi wykonać samodzielnie (czyli właśnie studiując!), a nie zdobyć ją podczas ćwiczeń. Druga grupa, dla której jest to atrakcyjna forma pozyskiwania wiedzy fachowej, są pracownicy przedsiębiorstw, w których do tej pory szkolenia generowały znaczne koszty, ponieważ nie można ich było prowadzić w pracy, oraz odrywały na zbyt długo od pracy.
Szkolenia Akademii PARP
Wychodząc naprzeciw tym potrzebom Instytut Edukacji Interaktywnej estakada.pl wraz z firmą Betacom S.A proponują cykl szkoleń stacjonarnych dotyczących wykorzystania e-learningu poprzez firmy zajmujące się szkoleniami (głównie firmy szkoleniowe), szkoły, uczelnie oraz placówki kształcenia ustawicznego. Szkolenia, które rozpoczną się w marcu tego roku, odbywać się będą w ramach Akademii PARP, powołanej przez Polską Agencję Rozwoju i Przedsiębiorczości. Akademia PARP to portal edukacyjny dla średnich i małych przedsiębiorstw ze specjalnie dla nich dopasowanym systemem szkoleń internetowych. Jej celem jest upowszechnienie wiedzy biznesowej oraz zdalnej edukacji, stąd duża waga przykładana będzie do właściwej struktury oraz kolejności podawanej treści.
Uczestnictwo w tym projekcie pozwoli powyższym instytucjom bardzo szybko poznać w praktyce wszystkie etapy projektów e-learningowych - od planu, poprzez jego realizacje, na mentoringu i ocenie efektywności kończąc. Posiadając tą wiedzę, każda instytucja będzie mogła - wykorzystując własne zasoby kadrowe - poszerzyć swoją ofertę katalogu szkoleń o kursy e-learningowe. Szkolenia obejmują cztery tematy: "E-learning stymulatorem przedsiębiorczości i innowacyjności MSP", "Treści szkolenia w formule on-line", "Tworzenie e-szkoleń na podstawie scenariuszy" oraz "Szkolenie e-learningowe jako proces mentorski".
Te, bezpłatne dla pracowników państwowych uczelni wyższych, kursy startują w marcu i będą trwać do końca 2007 roku.
Więcej informacji na stronie
www.stacjonarne.akademiaparp.gov.pl